Jest to zespół urządzeń, które służą do neutralizacji i oczyszczania zanieczyszczeń wytwarzanych w gospodarstwach domowych. Jest to niezwykle ekologiczne i praktyczne rozwiązanie, które jednak wymaga odpowiedniego wyboru. Właśnie dlatego przed przystąpieniem do jej montażu należy rozważyć następujące aspekty:
-
Liczba stałych mieszkańców – decyduje ona o ilości gromadzonych zanieczyszczeń, czyli zasadniczo o wielkości. Rozmiary przydomowej oczyszczalni ścieków systemu określa się na bazie dwóch parametrów: przepustowości( m³/dobę) i równoważnej liczby mieszkańców (RLM). Dla ułatwienia określenia przepustowości, przyjmuje się, że ilość zanieczyszczeń odprowadzanych z gospodarstw domowych jest równa ilości zużytej wody.
-
Metraż działki – decyduje o miejscu, w którym może zostać wbudowana. Zachodzące w jej wnętrzu procesu biologiczne mogą być szkodliwe np. dla wody czerpanej ze studni. W związku z tym konieczne jest właściwe zagospodarowanie terenu z zachowaniem stosownych odległości. Istnieją prawne oraz wynikające z zaleceń producentów wymagane odległości:
- 30m od studni do najbliżej położonej nitki drenażu,
- 15 m od studni do osadnika,
- 3m od budynku,
- 2m od garanicy działki,
- 3m od drzew i dużych krzewów,
- 1,5m od rurociągów i gazociągów,
- 0,8m od kabli energetycznych,
- 0,5m od kabli telekomunikacyjnych,
- nie należy budować takiego systemu na terenach okresowo zalewowych.
Istnieją dodatkowe ograniczenia narzucone na tego typu systemy, które wymagają aby zachowana została odległość 1,5m - 2,0m pomiędzy poszczególnymi nitkami drenażu. Równie ważne jest, aby maksymalna długość jednej nitki drenażu wynosiła 20m – 25m. Przyjmuje się także, że na jednego użytkownika powinno być 12m - 14m drenażu. W przypadku gdy mamy większą liczbę mieszkańców zwiększamy ilość nitek drenażu lub je wydłużamy.
-
Typ gruntu – decyduje o możliwości rozsączania w nim zanieczyszczeń. W przypadku gdy grunt jest słabo przepuszczalny (glina, iły), a zanieczyszczenia są zatrzymywane bądź zbyt dobrze przepuszczalny (skała wapienna, żwir) i odpady za szybko się przedostają, może być problem z wybudowaniem systemu z drenażem. Wówczas można taki grunt dostosować odpowiednio do wymagań.
-
Poziom wód gruntowych – ma istotne znaczenie w określeniu możliwość wykonania drenażu i jego późniejszą eksploatację. Odpowiedni drenaż zachodzi przy poziomie wód gruntowych, który nie przekracza odległości od wody gruntowej w wymiarze - 1,5 m od dolnej ścianki rury drenażowej.
-
Odprowadzenie zanieczyszczeń powinno być również starannie przemyślane. Odbiornikami mogą być na przykład grunt, rów melioracyjny czy pobliska rzeka. Bardziej ekologicznym rozwiązaniem jest odprowadzanie oczyszczonych wód do studni chłonnej z tworzywa sztucznego lub z betonowych kręgów, wokół której układa się warstwy filtracyjne z piasku i ze żwiru.
Po rozpatrzeniu tych najważniejszych elementów można zastanowić się nad bardziej szczegółowymi parametrami. Przydomowe oczyszczalnie ścieków wykorzystują w swoich procesach osadniki. Zaleca się stosowanie osadników 2 lub 3 komorowych (większa liczba komór to wyższy stopień redukcji zanieczyszczeń), wyposażonych w kosz filtracyjny wypełniony keramzytem. Dzięki temu zostaje zatrzymana grubsza frakcja zanieczyszczeń, które mogą pozatykać sieć otworów na rurach drenażowych. Kosze powinny być 2-3 razy do roku czyszczone bieżącą wodą pod ciśnieniem.
Ogólne zasady jakimi należy się kierować przy doborze i montażu osadników:
-
osadnik należy montować jak najbliżej domu, jeśli odległość przekracza 10m może wystąpić ryzyko wychłodzenia szamba i odkładania się tłuszczu na rurach kanalizacyjnych,
-
w małych osadnikach 2-3m³ należy zwrócić uwagę czy są wyposażone w kosze filtracyjne.
Tego typu systemy są jednym z wielu praktycznych na rynku urządzeń do niwelowania odpadów z gospodarstw domowych. Są również systemem, który obfituje w wiele zalet. Jedną z najważniejszych są jego proekologiczne właściwości. Dzięki temu można starać się o dofinansowanie z gminnych lub unijnych funduszy, o które można zwrócić się do UE (w ramach regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz Programu Operacyjnego Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013). Systemy te są również proste w obsłudze i nie wymagają specjalistycznej wiedzy. Dzięki temu ich użytkowanie nie jest uciążliwe, a odwiedziny firmy asenizacyjnej występują bardzo rzadko. Przydomowe oczyszczalnie ścieków są również tańsze w eksploatacji, a średni, roczny koszt utrzymania wynosi około 150zł. Rozwiązania tego rodzaju są także bardzo trwałe i odporne na działanie czynników chemicznych i atmosferycznych.